14 Mayıs ilklerin seçimi olacak

14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanı ve 28. dönem milletvekili genel seçiminde bazı uygulamalar ilk kez gerçekleştirilecek. İşte bu yıl ilk kez uygulanacak yeni düzenlemeler

● Yüzde 7 seçim barajı: Yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim barajını yüzde 7’ye indiren, ittifakın aldığı oyların milletvekili hesabı ve dağılımını değiştiren Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 6 Nisan 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Seçim yasasında gerçekleştirilen son değişiklik, 6 Nisan 2023’ten sonra yapılacak seçimlerde uygulanabilecek. Seçim tarihinin 14 Mayıs 2023 olarak belirlenmesi nedeniyle, değişiklikler bu seçimde ilk kez hayata geçirilecek.

● Görme engelli tek başına oy verecek: Aynı kanun içindeki görme engellilerin oy kullanmasını kolaylaştıran düzenleme de 14 Mayıs’ta yapılacak seçimde ilk kez hayata geçecek. Önceki seçimlerde, seçim çevresi seçmeni olan akrabalarından birinin, akrabası yoksa diğer herhangi bir seçmenin yardımıyla oylarını kullanan görme engelliler, bu sayede tek başlarına oy verebilecek.

● İttifakların oy hesabı: 24 Haziran 2018 seçimlerinde uygulanan sistemde, ittifak yapan partilerin milletvekili sayısı, ittifakın aldığı toplam geçerli oy üzerinden hesaplanıyordu. İttifakın aldığı milletvekili sayısı daha sonra ittifak içerisinde oy oranına göre dağıtılıyordu. Yeni yasaya göre ise ittifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde elde ettiği geçerli oy sayısı esas alınarak, yani D’hont sistemine göre oransal belirlenecek.

15 yeni ülkeye DAHA sandık: 7 Haziran 2018’deki seçimde, yurtdışı seçmen kütüğüne kayıtlı 3 milyon 49 bin 65 seçmen, 60 ülke ve 123 temsilcilikte oy vermişti. YSK, bu seçimde oy kullanılacak 15 ülke daha belirledi. Bu yılki seçimlerde ilk kez Afganistan, Belarus, Brezilya, Estonya, Fas, Karadağ, Kore Cumhuriyeti, Libya, Litvanya, Malezya, Nijerya, Pakistan, Portekiz, Slovakya ve Tanzanya’ya sandık kurulacak.

● Adres kütük kaydı: Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Seçimlerin Temel Hükümlerine İlişkin Kanun’un 36. maddesine eklenen yeni fıkra da bu seçimde ilk kez uygulanacak. Madde, “Kütük düzenlemesi nedeniyle seçmen hiçbir şekilde oy kullanma hakkından yoksun bırakılamaz. Adresi kapanmış olması sebebiyle adres kayıt sisteminde görünmeyenler, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün adres kayıt sisteminde bulunan en son geçerli adres kayıt bilgileri kapsamında seçmen kütüğüne kaydedilirler” hükmünü içeriyor. Yeni düzenleme depremde evi yıkıldığı için adreslerini kaybetmiş seçmenler için de geçerli olacak. Yani evi yıkılan depremzede seçmen, eski adreslerindeki gibi oy kullanma hakkına sahip olacak. Bu seçmenler, başka adrese naklini yapmasa bile en son kayıtlı oldukları geçerli adreste seçmen olmaya devam edecek.

Seçmen listeleri askıya çıktı

Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK), 14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimine ilişkin takvimine göre, seçmen listeleri muhtarlıklarda askıya çıkarıldı. Muhtarlık bölgesi askı listeleri ve tutuklular ile taksirli suçlardan hükümlülere ilişkin askı listeleri, güncellenmek üzere dün ilçe seçim kurullarınca askıya çıkarıldı ve itiraz süreci de başladı. Listeler, 2 Nisan’da askıdan indirilecek ve itiraz süreci sona erecek.

100 BİN İMZA SÜRECİ YARIN BAŞLIYOR

Cumhurbaşkanı adaylığı için seçmenler tarafından aday gösterilmek isteyenlerin, YSK’ya yapacakları adaylık başvurusu, dün sona erdi. Cumhurbaşkanı adaylığı için seçmenler tarafından aday gösterilmek isteyenlerden adaylık başvurusu kabul edilenler, bugün YSK tarafından ilan edilecek ve seçmenler tarafından bağlı oldukları ilçe seçim kurullarında yarın teklifte bulunmaya başlanacak. Teklif süresi 27 Mart saat 20.00’de sona erecek. Bu tarihler arasında gerekli 100 bin imza toplanacak. 100 bin seçmen tarafından aday gösterilen kişiye, talebi halinde ödediği ücret iade edilecek. Adaylık için yeterli imzaya ulaşamayanların yatırdığı ücret ise hazineye gelir kaydedilecek. Cumhurbaşkanı kesin aday listesi, 31 Mart’ta, Resmi Gazete’de yayımlanacak ve cumhurbaşkanı seçimi propaganda dönemi başlayacak.

7 LİDERDEN YSK’YA ADAYLIK BAŞVURUSU

Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, YSK’ya cumhurbaşkanı adaylığı başvurusunda bulundu. Perinçek, “Cumhurbaşkanlığı için 100 bin imza toplamak üzere adaylığımı koymuş bulunuyorum ” dedi.

HEDEFİMİZ İKİNCİ TUR

Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce de dilekçesini YSK’ya verdi. Yüzde 19-20’lerde oya sahip olduklarını iddia eden İnce, amacının seçimi ikinci tura bırakmak olduğunu açıkladı. Seçimi ikinci turda kazanacağını savunan İnce, “Bugün oy oranımız yüzde 19-20’lerde. Bunu AK Parti ve CHP’nin içindeki anketçiler de biliyor. Göreceksiniz yüzde 30’un üzerinde tamamlayacağız. İkinci turda da yüzde 60’ın üzerinde bir oyla seçimi kazanacağım” dedi. Zafer Partisi, Adalet Partisi, Türkiye İttifakı Partisi ve Ülkem Partisi’nin oluşturduğu ATA İttifakı’nın, cumhurbaşkanlığı için aday gösterdiği Sinan Oğan, YSK’ya adaylık başvurusunda bulundu. Türkiye İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı ve TEK Parti Genel Başkanı Ahmet Özal ve Adalet Birlik Partisi Genel Başkanı İrfan Uzun da başvuruda bulundu. Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan’da cumhurbaşkanlığı için adaylığını açıkladı. Türkiye İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Ahmet Özal, Adalet Birlik Partisi Genel Başkanı İrfan Uzun, Bağımsız aday olarak da Kırıkkale Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Halil Murat Ünver’de kurula adaylık başvurusunda bulundu.

YSK’nın Seçim Bilişim Sistemi (SEÇSİS) Sandık Sonuçları Paylaşım Sistemi’nin (SSPS) kullanımına ilişkin genelgesi Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, seçimlerin ardından il ve ilçe seçim kurullarından YSK’ya elektronik ortamda gönderilecek sandık ölçekli sonuçların, siyasi parti genel merkezlerinden eşzamanlı izlenebilme ve saklanabilmesine olanak sağlayan SSPS veri tabanları ile ilgili tedbirleri YSK alacak. Talepleri halinde siyasi partiler ve Cumhurbaşkanı adayları eşzamanlı olarak sonuçları izleyebilecek, bilgisayar ortamında saklayabilecek. Partiler, elde ettikleri bu sonuçları, YSK’nın belirlediği süre bitimine kadar teşkilatlarına ve üçüncü şahıslara gönderemeyecek. SSPS aracılığıyla parti ve Cumhurbaşkanı adaylarının kullanımına sunulan sandık sonuçları, geçici sonuçlar olacak, itiraza gerekçe oluşturacak bir nitelik taşımayacak. Sisteme erişim, siyasi partilere ve Cumhurbaşkanı adaylarına 14 Mayıs saat 17.00 itibarıyla sağlanmaya başlanacak. Bağımsız adaylar da talep etmeleri halinde seçim bölgesiyle sınırlı olmak üzere elektronik ortamdan sonuçları alabilecek. Siyasi partiler ve Cumhurbaşkanı adaylarının SSPS’den yararlanabilmesi için Siyasi Parti Portalı üzerinden istemde bulunacak.

YURTDIŞI OYLARI DİPLOMATİK KURYELERDEN

YSK, yurtdışında oy kullanacak seçmen için usul ve esasları belirledi. Buna göre, birleşik oy pusulaları, paketlenip mühürlendikten sonra Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu’na teslim edilecek. Oy pusulaları, diplomatik kurye aracılığıyla THY tarafından ilgili yerlere ulaştırılacak. Arnavutköy 4. Geçici Gümrük Kapısı Seçim Kurulu, oy pusulalarını yurt dışına gönderilmesinde ve yurt dışından gelen oy torbalarının teslim alınarak Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu’na ulaştırılmasında görevli olacak. THY tarafından kiralanacak uçakla getirilen oy torbalarının teslim yeri ise Ankara Esenboğa Havalimanı olacak. Karayolu ve denizyolu ile diplomatik kurye beraberinde getirilecek oy torbaları, sınır kapılarından oy verme işlemleri yerine getirmek üzere kurulan geçici gümrük kapısı seçim kurullarına teslim edilecek. Türkiye’ye getirilecek oy torbaları Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu’na teslim edilecek.