59 YILLIK MACERA ” AB “

TC devleti kurulduğu dönemden bu yana muhasır medeniyetler seviyesine çıkmak adına uluslararası konjektür de ki gelişmeleri yakından takip etmiştir.Bu doğrultuda dünya tarihinin en başarılı barış projesi olarak empoze edilen AET ( Avrupa Ekonomik Topluluğu ) 1958 yılında kurulmasından kısa bir süre sonra 31 Temmuz 1959 yılında Türkiye adaylık baş vurusunu yapmıştır.Bu baş vuru dönemin başbakanı Adnan Menderes tarafından yapılmış ve 59 yıllık uzun bir macera süresi de başlamıştır.
12 Eylül 1963 tarihinde AET bakanlar konseyi Türkiye ye üyelik koşulları gerçekleşinceye kadar geçerli olacak bir ortaklık anlaşması teklif etmiş,akabinde 1 Aralık 1964 tarihinde bu teklif Ankara anlaşması ile yürürlüğe girmiştir.

Geçiş dönemine ilişkin koşullar 1970 yılında imzalanan ve 1973 yılında yürürlüğe giren Katma Protokol ile belirlenmiştir.Bu katma protokol çerçevesinde AET bazı petrol ve tekstil ürünleri dışında Türkiye den ithal ettiği tüm sanayi mallarında uyguladığı gümrük vergileri ve miktar kısıtlamalarını tek taraflı olarak sıfırlaştırılmış, böylece gümrük birliğinin fiilen başlaması için 22 yıllık süre tanınmıştır.Türkiye-AB ilişkileri 1970-1985 yılları arasında siyasi ve ekonomik nedenlerden dolayı düzensiz bir seyir izlemiştir.12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından ilişkiler resmen askıya alınmıştır.

Türkiye 14 Nisan 1987 tarihinde geçiş döneminin bitmesini beklemeden tam üyelik başvurusunda bulunmuştur.Fakat komisyon Türkiye nin beklenen standartlara henüz gelmediğini , bu nedenle üyelik müzakereleri için bir tarihin belirlenmemesi gerektiğini belirtmiştir.Bu öneri Türkiye tarafından da olumlu karşılanmış adaylık başvurusu ertelenmiştir.
1997 yılında Lüksemburg zirvesinde, Varşova paktına üye olan ülkelerin AB ye üyelik yolu açılıyordu.Türkiye de bu gelişmeler doğrultusunda tekrar tam üyelik başvurusu yapmıştır.Ancak komisyon bir kez daha tam üyelik başvurursunu ret etmiştir.Sebep olarak Türkiye nüfusunun AB üyelerine oranla fazla olması ve nüfusun tamamına yakınının müslüman olması ve 28 Şubat sürecinde ki post modern darbesi gösterilmiştir.Bu sebeplere göre AB nin bir hırıstiyan kulübü olduğunun göstergesi olmuştur.

10–11 Aralık 1999 tarihinde Helsinki de yapılan AB devlet ve hükümet başkanları zirvesinde Türkiye-AB ilişkilerinin dönüm noktası yaşandı.Bu zirvede AB, Türkiye nin adaylığını resmen onaylamıştır.Özellikle Almanya olmak üzere AB de hükümetlerin değişmesi, sosyal demokratların iktidara gelmesiyle, Türkiye nin üyelik başvurusunun onaylanması söz konusu olmuştur.Ayrıca AB, Ortadoğu da ki etkinliğini arttırabilme adına Türkiye ile iyi ilişkiler kurmak istemekteydi.Türkiye nin Yunanistan ile ilişkilerini düzeltmesi de etken sebeplerden olmuştur.Böylelikle Türkiye için hazırlanan ilk katılım ortaklığı belgesi 8 Mart 2001 tarihinde AB konseyi tarafından onaylanmıştır.17 Aralık Brüksel zirvesin de Türkiye-AB ilişkilerinde bir dönüm noktası daha yaşanmış ve zirvede Türkiye nin siyasi kriterleri yeteri ölçüde karşıladığı belirtilerek 3 Ekim 2005 te müzakerelere başlanması kararı alınmıştır.

Sonuç olarak……

Bu uzun süreli gelişmeler neticesinde Türkiye de AB algısı oldukça karışık bir hal almıştır.Kimi kesimlere göre AB ülkemizi ekonomik,siyasi ve demokratik açıdan daha da geliştirecek bir birlik olarak görülmektedir.halkın büyük bir kesimi ise yaşanan gelişmelerden dolayı AB ye sıcak bakmamaktadır.Brexıt , Avrupa da İslamafobi ve terör olayları, Türk halkı ve hükümeti açısından oldukça olumsuz bir izlenim bırakmıştır.Ayrıca AB yıllardır Türkiye yi adeta oyalayan,kapısında bekleten bir kuruluş olması sebebi ile Türk halkının büyük bir bölümünün ve hükümetinin sabrını taşırmıştır.Son yapılan anketlere göre Türk halkının 73 nün AB ye güveni sarsılmış ve inancı kalmamıştır.

Son dönemin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da yaptığı açıklamalarla halkın düşüncesi doğrultusunda olduğunu ve AB ile ilişkilerin 59 yıldır düzeltilemediğini,düzeltilmesinin de mümkün olmadığını ifade etmiştir.AB geleceğinin ne olacağı noktasında belirsizliklerin olması da Türkiye nin eski istek ve arzusunun artık kalmadığı gerçeğini de söylemeliyiz.

Ne diyelim…. 59 yıllık macera nın artık bittiğini söyleyebilir miyiz acaba ???