CHP’ye kalsa bu yatırımlar olmayacakdı.
Türkiye’deki enerji talebi, ülke ekonomisinin büyümesine paralel olarak 2002 yılından bu yana 2,5 kat arttı. 2002 yılında 133 milyar kilovatsaat saat olan enerji talebi, 2021 yılında 307 milyar kilovatsaate yükseldi. Artan enerji talebine bağlı olarak, enerji arzı güvenliğinin sağlanması kapsamında devasa enerji yatırımları devreye alındı.
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) verilerine göre, Türkiye’nin 2002 yılında elektrikte 31 bin megavat olan kurulu gücü, son 20 yılda yapılan yatırımlarla 70 bin megavat artırılarak yaklaşık 100 bin megavata yükseldi. Bu enerji arzının yükselmesinde yapılan yatırımlar etkili oldu.
638 YENİ HES YAPILDI
Türkiye’nin elektrik üretimindeki hidroelektrik santrallerinin payı önemli ölçüde arttı. Anadolu’nun bereketli suları enerjiye dönüştü. Türkiye hidroelektrik kapasitesinde dünyada 10 ülke arasına girdi. 2002 yılanda 97 olan hidroelektrik santrali sayısı 2021 yılına kadar inşa edilen 638 santralle 735’e ulaştı. Son 20 yılda faaliyete geçirilen 638 yeni hidroelektrik santrali ile Türkiye’nin HES kurulu gücü 12 bin 241 megavattan 31 bin 436 megavata yükseldi. Böylelikle hidroelektrik santralleri Türkiye’nin toplam elektrik üretiminde yüzde 20,1 paya sahip oldu.
AVRUPA’DA ALTINCIYIZ
Türkiye’nin yenilenebilir enerjideki (Rüzgar, güneş ve jeo termal) kurulu gücü de büyük bir atak yaptı. Yenilenebilir enerjide 2002 yılında kurulu güç sadece 36 megavatken, bu oran yapılan yatırımlarla 2021 yılında 20 bin megavata yükseldi. Bu oranla Türkiye yenilenebilir enerjide Avrupa’da altıncı, dünyada 13. sıraya yükseldi.
TÜRKİYE ARTIK ENERJİ KORİDORU
Türkiye, dünya enerji rezervlerinin yüzde 60’ına sahip olan bölgeler ve enerji pazarları arasındaki konumunu 2002’den bu yana gerçekleştirdiği stratejik yatırımlarla güçlendirdi. Son 20 yılda inşa edilen: Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı (2006), Bakü-Tiflis-Erzurum Boru Hattı (2007), TANAP-Trans Anadolu Boru Hattı (2018), Türk Akım Boru Hattı (2020) projeleriyle Türkiye, dünya enerji rezervlerinin orta noktasında güvenli bir enerji koridoru haline geldi.
CHP hep engel oldu
Türkiye, enerjide dışa bağımlılığı azaltmak üzere başlattığı bu yerlileşme hamlelerinin karşısında her zaman CHP’yi buldu. Bugün Türkiye’nin elektrik üretiminde yüzde 21 kurulu güce sahip olan hidroelektrik Santrallerinin yapımı CHP tarafından sürekli engellenmeye çalışıldı. Çevrecilik etiketiyle başlatılan gösteriler, HES’lerin yapımının iptali istemi ile CHP tarafından yargıya taşındı. Devreye alındığında Türkiye’nin elektrik ihtiyacını karşılayacak olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali de CHP’den nasibini aldı. Yapımı 2018 yılında başlayan proje CHP’nin projeyi yargıya taşıması nedeniyle gecikti.
Gazda tarihi keşif
Türkiye, elektrik üretiminde kurulu güç kapasitesini artırmanın yanında bir yandan da yer altı kaynaklarını keşfetme girişimlerini hızlandırdı. Karadaki keşfedilmiş doğalgaz rezervi hali hazırda 4,2 milyar metreküp olan Türkiye’de satın alınan yerli sismik araştırma ve sondaj gemileriyle mavi vatanın her karışında doğal gaz aradı. Yapılan yoğun aramaların sonucunda Türkiye’deki konutların 10 yıllık ihtiyacını karşılayacak olan 540 milyar metreküp doğal gaz rezervi Karadeniz’de bulundu.
Doğalgazda önemli atılımlar
Türkiye’nin elektrik üretiminde hala önemli bir yere sahip olan doğal gazda da önemli adımlar atıldı. Hatay ve İzmir’de yüzer depolama ve yeniden gazlaştırma (FSRU) gemileriyle LNG alımları artırıldı. Silivri ve Marmara Ereğlisi doğal gaz depolama tesislerinin depolama kapasiteleri artırıldı. Sadece Silivri’deki tesisin doğal gaz depolama kapasitesi 4,6 milyar metreküp. Tamamlandığında Türkiye’nin toplam doğal gaz depolama kapasitesinin yarısını karşılayacak olan Tuz Gölü Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi de 2023’de faaliyete geçecek.
Rüzgar 526 kat arttı
İlk rüzgar enerjisi santrali 1998 yılında kurulsa da bu konuda fazla mesafe alınamamıştı. 2002 yılında sadece 19 megavat kurulu güç, 526 kat artarak 2021 yılı itibariyle 10 bin megavata yükseldi. Rüzgar enerji santrali sayısı da 10’dan 355’e çıktı.
10 milyon ton petrol işliyor
Tek başına Türkiye’nin işlenmiş petrol ihtiyacının yüzde 25’ini karşılayan İzmir Aliağa’daki Star Rafineri 2018 yılında devreye alındı. Yaklaşık 10 milyar dolarlık bir bütçeyle inşa edilen rafineri yıllık 10 milyon ton ham petrol işleme kapasitesine sahip. STAR Rafineri’de, yılda 4,8 milyon ton dizel ve 1,6 milyon ton naftanın yanısıra cari açığın önemli bileşenlerinden olan jet yakıtı ve LPG gibi petrol ürünlerinin de üretimi gerçekleştiriliyor. STAR Rafineri, Türkiye’nin en büyük enerji projelerinden biri olarak petrol ürünleri ithalatında her yıl 1,5 milyar dolar civarında tasarruf sağlıyor.
Biyokütle’de atılım
Tarım-hayvansal atıklar ve orman atıkları gibi ürünler kullanılarak elde edilen Biyokütle enerjisi de atılım yapılan alanlardan oldu. 2002 yılında yalnızca 28 megavat olan kurulu gücü 2021 yılanda 380 santralle 59 kat artarak bin 644 megavata ulaştı.
8 bin 389 GES kuruldu
Güneş Enerji defteri ise 2002’dan sonra açıldı. Türkiye’nin 2002 yılında hiç güneş enerji santrali yoktu. Bugün ise toplam 8 bin 389 GES kuruldu. Kurulu güç ise 7 bin 815 megavata ulaştı.
Kömürde de yerlilik
Kömür de Türkiye’nin enerjisinde son 20 yılda önemli bir yer kazandı. 2002 yılında yaklaşık 50 milyon ton linyit/taşkömürü üretimi yapılırken, 2020’de bu 90 milyon tonu buldu. Linyit rezervi yüzde 135 artarak 19 milyar 500 bin tona yükseldi. Buna paralel olarak kömürden elektrik üretimi de arttı. 2002’de yılında yerli kömür kaynaklı elektrik kurulu gücü 6 bin 838 megavat iken bugün ise 11 bin 336 megavata yükseldi. Aynı zamanda çevre hassasiyeti de arttı, filtresiz termik santral kalmadı.
Jeotermalde 93 kat artış
Jeo termal enerji de adeta 2002 yılından sonra keşfedildi. 2002 yılında 16 olan JES sayısı 2021 yılında 63’e yükseldi, kurulu güç ise 93 kat artarak 18 megavattan bin 676 megavata yükseldi.
