4 bakanlık toplantıda buluştu! Kirada fahiş artışa karşı üçlü plan hazır

Özellikle büyük şehirlerde yüzde 300’lere varan astronomik kira artışları vatandaşın belini bükerken, hükümet de uzun süredir fahiş artışları kontrol altına almak için yoğun bir çalışma temposu içinde. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, dün Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı’ndan temsilcilerle bir araya gelerek bu konuda son durum değerlendirmesinde bulundu. Toplantıya Ticaret Bakanlığı’ndan da katılım oldu. Pakette öne çıkan 3 formülün ise ‘denetim’, ‘üst limit’ ve ‘kiralık sosyal konut’ olduğu tahmin ediliyor.

SEMTLERE ÜST LİMİT

Kira kontratlarında ilk 5 yıl için artışlar, TÜFE’ye göre yapılıyor. 5 yıldan sonra ev sahipleri isterse yeni bir kira tespiti yapabiliyor. Yani kiracı bir evde 5 yıldan uzun oturuyorsa, ev sahibi, bölgedeki ortalama rayiç bedel üzerinden yeni bir artış isteyebiliyor. Ancak, son dönemde bu artışlar yüzde 200-300 gibi kiracıları mağdur eden boyutlara ulaştı. Hükümetin gündeminde ise buna bir kısıtlama getirmek var. Artışlar büyük şehirlerde daha fahiş seviyelere ulaştığı için bu kısıtlamanın belli bölgelerde uygulanması da söz konusu. Yani İstanbul’un belli bölgeleri için üst limit olarak, farklı artış oranlarının belirlenmesi formüllerden biri olarak öne çıkıyor. Bu durumda bir semt için maksimum yüzde 50’lik artışa izin verilirken, bir diğer semtte bu oranın yüzde 70’e çıkması söz konusu olabilir. Tüm dünya artan kira oranlarıyla mücadele ederken, bu konuda ilk müdeahale ise Hollanda’dan geldi. Hollanda hükümeti, kiralara karşı orta gelir gruplarını korumak için ev fiyatlarına müdahale etme kararı aldı. Yeni plana göre, kirası 763 euroya kadar olan ve belediyeler tarafından alt gelir gruplarına kiralanan sosyal konutlar gibi, serbest piyasadaki evler için de puanlama sistemi getirilecek. Hükümetin gündemindeki ‘Hollanda Modeli’ne benzer bir model yaratarak kiralık ev fiyatlarına üst limit getirmek de bir olasılık olarak değerlendiriliyor.

TOKİ’DEN KİRALIK

Kiraya verilmek üzere kamu tarafından kiraya verilmek üzere ucuz konut üretilmesi de seçeneklerden bir tanesi. Avrupa ülkelerinde de de gündemde olan bu uygulama için TOKİ ve belediyelerin devreye sokulması planlanıyor. Çeşitli vergi avantajlarının da sağlanacağı bu formülün orta ve alt gelir grubunun kiralık konut talebine cevap everebileceği tahmin ediliyor.

MARKALARDAN DA 3 ÖNERİ

Vatandaş artan konut kiralarından şikayet ederken, perakende sektörü de mağazalarında aynı sorunla boğuşuyor. Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) de kira sorununun önüne geçmek için 3 maddelik bir öneri paketi sundu. Sektörün önümüzdeki aylarda zorlanmaya başlayacağını vurgulayan Başkan Sinan Öncel, maliyet artışlarının frenlenmesi ve enflasyonla mücadele için hazırladıkları 3 maddelik öneriyi şöyle sıraladı:

* Konut ve işyerlerindeki kira artışlarında TÜFE ortalamasına bir üst sınır belirlenmesi,

* Mülk sahiplerine kira gelirleri için belli bir süre vergi muafiyeti ya da indirim getirilmesi,

* AVM’lerde genel giderlerle ilgili yönetmeliğin perakende sektörünün beklentileri doğrultusunda tamamlanarak bir an önce yürürlüğe girmesi.