‘Suriyeli sorunu’na en adaletli çözüm bu
Türkiye’nin ev sahipliğini yaptığı Suriyeli sayısı 3 milyon 600 bin. Bugüne kadar 350 bin Suriyeli (Fırat Kalkanı harekatı ve Afrin operasyonu sayesinde) ülkelerine gönüllü olarak geri dönmüş. Suriyeli mültecilerin Türkiye’ye ekonomik maliyeti ise 40 milyar doların üzerinde. Mültecilerin yol açtığı sosyal ve siyasal sorunlar ise ayrı. Türkiye’nin bu ağır maliyeti daha fazla üstlenmesi şüphesiz imkansız değil, ancak bir çözüm üreterek bu maliyetten kurtulması en doğru yol.
Geldiğimiz aşamada ortaya çıkan en sağlıklı formül Suriyelilerin gönüllü temelde ülkelerine dönmeleri. Ne var ki, bu gönüllülüğün oluşması tamamen güvenlik kriterine bağlı. Fırat Kalkanı harekatı ile Afrin operasyonu belirli bir güvenlik ortamını sağladığı için yarım milyona yakın Suriyeli evine dönebilmişti.
Bahse konu olan çözüm formülü aylardır hatta senelerdir konuştuğumuz ama ABD ve Batı’nın itirazıyla karşılaştığı için bir türlü gerçekleşmeyen “güvenli bölge” çözümüdür. Türkiye’nin ağırlığını koymasıyla 100 kilometre uzunluğunda bir hatta (derinlik konusu hâlâ bir muamma) “güvenli bölge” oluşturulmasında ABD ile nihayet bir mutabakat şekillendi.
Fakat, söz konusu güvenli bölgenin derinliğine, mahiyetine ABD ve Batı tarafından itirazlar sürüyor. Ankara’nın hedefi güney sınırları boyunca, 30-35 kilometre derinliğindeki bir alanı terörden arındırıp güvenli hale getirerek en az 2 milyona yakın Suriyeliyi ülkelerine geri göndermek. ABD ve Batı ülkeleri ise söz konusu bölgede terör örgütü PKK-YPG’nin varlığını korumak istiyor. Bu endişeyle Ankara’nın “güvenli bölge” planına karşı çıkıyorlar.
Türkiye, Batı’ya Suriyeli akınını engelleyerek ve bu mültecileri ağırlayarak zaten büyük bir yükün altına girmiş durumda. Batı ise hem Türkiye’nin güvenlik endişelerini anlamaya yanaşmıyor hem de bu mültecilerin tekrar ülkelerine dönmelerine karşı çıkıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan tam da bu noktada Batı’nın artık bir karar vermek zorunda olduğunu gündeme getirdi. Suriyeliler ya ülkelerindeki güvenli bölgelere yerleştirilecek ya da kapılar açılacak, Avrupa da bu göçten payına düşeni alacak.
Erdoğan’ın gündeme getirdiği bu çözüm son derece adaletli. Ama Türkiye, Suriyelilerin evlerine dönmesi için çalışacak ve gerekirse tek başına bu “güvenli bölge”yi kuracak.
