Afganistan: Satılık organ pazarı
Avrupa haber sitelerine göre, halen Afganistan’da her yaştan insanın her tür organı için bir pazar var. Söz gelimi, böbrek arıyorsanız Herat’a gideceksiniz. Nasır Ahmad isimli bir doktor açıkça söylüyor: 2021’de 85 böbrek nakli ameliyatı yapmış. Böbreği veren bir masada yatıyor; alacak olan Avrupalı-Amerikalı kişi öteki masada. Doktor birinden alıp, ötekine aktarıyor böbreği.
Bir hastanede yönetici olan Dr. Ahmad Shekaib de, bağışçıların adeta birbiriyle yarıştığını anlatıyor. Nitekim organ nakli için kendi ülkesinde yıllarca sıra bekleyen kişiler atlıyor uçağa, Afganistan’a geliyor ve “Çarşıya bir haber uçuruyor…” Ertesi gün, organ bağışlamak isteyenler, hastanenin önünde kuyrukta.
Buraya kadar belki normal. Yani ortada bir “Alan memnun, veren memnun” durumu var… Gerçi arzın yüksekliği sebebiyle piyasa giderek düşüyor ve bir böbreğin fiyatı 3 bin euro’dan 1.000 euro’ya kadar inmiş bulunuyor. İşin insani boyutunu bir an görmezden gelip “Ama sonuçta yetişkin insanlar, kendi tasarruflarında olan bir işi icra ediyor ve organlarını başkalarına veriyor” diyebilirsiniz.
Ancak Taliban veya bu pazarın oluşmasına sebep olan siyasal irade her kiminse, onun utanç içinde yere bakmasını, eğer kamu görevlisi ise tasını tarağını toplayıp köyüne dönmesini gerektiren, aklın alamayacağı durum ise şu: Analar-babalar çocuklarının organlarını satıyor! Buna “organ bağışı” denemez. Avrupa haber sitelerinde bu işin, yetişkin bağışı gibi açıktan yapılmadığı, gizli sürdürüldüğü belirtiliyor. Ülkede hava ulaşımı çok düzenli olmadığı, Avrupa havayolları sefere başlamadığı, Türk Hava Yolları ve Air India gibi sınırlı sayıda sefer yapan şirket de “canlı insan organı” kargosu kabul etmediğinden, çocuk organı nakli kaçak yollarla, İran üzerinden yapılıyor. Hükümetler ve Taliban, kolayca “Bu işten haberimiz yok” diyebiliyor. Ama herkes biliyor ki Afgan çocukları, annne-babalarının veya yetimlere bakan kişilerin gelir kapısı olmuş vaziyette.
Afganistan’da milyonlarca çocuğun açlıktan ölüm tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu tüm dünya biliyor; Afgan çocukların organlarının çalındığı da, Eileen Gu’nun olimpiyatlarda aldığı altın madalyalar kadar olmasa da, haberlerde yer alıyor. Alıyor da ne oluyor?
Afganistan’da, önce Sovyetler’in işgali, ardından da ABD ve ortaklarının El Kaide’ye açtıkları savaş sebebiyle bozuluncaya kadar, son derece hassas aşiret düzenini ayakta tutan bir sistem vardı. Ahlak, toplum kuralları, siyaset, sanat, yüzyıllarca sarsılmadan işlemişti. 2001’de başlayan ABD işgali, dünyanın en eskilerinden biri olan Afgan uygarlığının son izlerini de yok etti.
Şimdi o onurlu Peştular, Beluçiler, Hazaralar, karınlarını doyurabilmek için çocuklarının akciğerlerinin bir kısmını, orta kulaklarını, pankreaslarını ve tabii böbreklerini satışa sunuyor.
Peki, kendince bu koca ülkeyi yönettiğini sanan bir avuç Taliban teröristi ne mi yapıyor? Bu haberleri yalanlıyor ve ülkede organ nakli pazarının olmadığını söylüyor.
