Ayçiçek yağı 30 TL’nin altına inmeli
Uluslararası piyasalarda ham ayçiçek yağı son iki haftada yüzde 30 düşüşle 1500 dolara kadar geriledi. Bu gelişmenin iç piyasaya indirim olarak yansıması bekleniyor. Ancak şimdilik sadece dolardaki düşüş yüzde 5-7 aralığında raflara yansıdı. Oysa sektör temsilcilerine göre şu an fiyatlar en az yüzde 30 aşağı çekilmeli. Rafta 180-200 lira olan 5 litrelik ayçiçek yağının 120-140 lira bandına inmesi gerekiyor. Aynı şekilde halen rafta 35-50 lira bandında olan litrelik ayçiçek yağının fiyatının da 30 liranı altına inmesi gerekiyor. Piyasada halen 1 litrelik yağı ‘organik’ adı altında 93.84 liraya satan e-ticaret siteleri de bulunuyor. Bu arada ‘yüksek fiyat’ algısını kırmak isteyen bazı 4 litrelik teneke yağı 169.90 liradn satıyor.
FİYATLAR DÜŞÜRÜLMELİ
Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Mahmut Şahin “Marketler ürün olmadığı dönemde artırdıkları fiyatları global düşüşle birlikte indirmeli” dedi. Pandemi döneminde yeterince yağ olmasına rağmen yapılan spekülasyonlarla marketlerin önünde kuyruklar oluşturulduğunu anlatan Şahin önümüzdeki dönem için de şimdiden önlem alınmasını da istedi. Şahin “Yeniden bir kriz oluşmaması için hükümet spekülasyonların önüne geçecek tedbirler almalı. Spekülasyon yapanlara ciddi cezalar getirilmeli. Tüketiciler de uyanık olmalı. Kimse ürün stoklamaya çalışmazsa kuyruklara girip 3’er 5’er yağ almazsa spekülatörler hedefine ulaşamaz. Tüketici paniklememeli” dedi.
TÜKETİCİYE İADE ETMELİLER
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu ise ayçiçek yağı fiyatlarının son 1 yılda yüzde 300 arttığını hatırlatarak “Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Odesa Limanı’ndan ayçiçek yağı dolu 17 gemimizin Türkiye’ye gelemeyeceği söylentisiyle piyasada 5 litrelik ayçiçek yağı bir anda 100-120 liradan 180-200 TL bandına çıkarıldı. Kıtlık ve arz eksikliği olmamasına rağmen yukarı çekilen rakamlar bir türlü aşağı indirilmedi. Şu anda üreticilerin fiyatı 120-140 bandına indirmeleri gerekiyor. Bir söylentiyle ayçiçeğini depoya çekip yüzde 80 zam yaparak satanlar bu haksız kazançlarını fiyat indirerek tüketiciye iade etmek durumunda.
DOLARDAKİ DÜŞÜŞ YANSIDI, YENİ MAHSULLE FİYAT DAHA DA DÜŞER
Onur Market Yönetim Kurulu Üyesi Erdal Tüfekçi: Son birkaç yıldır ayçiçek yağı fiyatları çok ciddi oranda yükseldi. Bunda pandemide gıda ürünlerine olan talep artışı, dövizdeki yükseliş ve dünyadaki en önemli ayçiçek yağı üreticileri arasında yer alan Rusya ve Ukrayna arasında bir savaşın olması etkili oldu. O dönem hem Rusya hem de Ukrayna yağ ihracatını ya tamamen durdurdu veya azalttı. Türkiye bu dönemde resmi makamların yaptığı özel anlaşmalarla bu iki ülkeden yağ temin etmeyi başardı. Şu anda piyasada ürün bulamamak gibi bir sorun yok. Fiyatlar dolardaki gerilemeyle birlikte raf fiyatları yüzde 5-11 aralığında geriledi. Ağustos ayında da yerli mahsul devreye girecek. Böylece şubata kadar bir problemimiz olmaz. Daha sonra ise fiyatlar bu iki ülkeden ithal ürün gelip gelmemesine bağlı olarak değişecek. Dünya ayçiçek yağı fiyatlarındaki düşüş bize tam yansımadı, çünkü biz aylar önce ithalat yapmıştık. Elbette yeni anlaşmalarla daha düşük fiyata sağlanırsa piyasadaki fiyatlar daha da düşer.
İNDİRİM İÇİN NİYE BEKLİYORSUNUZ
İstanbul Ziraat Odası Başkanı Ömer Demir de şunları söyledi: “Acilen dünyada en ufak bir fiyat artışı olduğu zaman raflara kimler bunu yansıtıyorsa acilen indirimi yansıtmak zorundadırlar. Madem yükselirken fiyatları artırıyorlar. İndirim olduğunda neyi bekliyoruz? Var olan ayçiçek yağına yok dediler. Ardından fahiş fiyattan tüketicilere sattılar. Çıktığı zaman ertesi gün raflara yansıtılıyor da düştüğü zaman neden bekletiyoruz. Ne kadar vurgun vurabiliriz diye bekliyorlar. 150 liranın altına düşmek zorunda.
