Covid-19 çemberi ve Rusya
Petrol fiyatlarının bu denli düşmesi ile beraber, ekonomisini sadece petrol üzerinden belirleyen ülkelerin ise çemberi Covid-19’a paralel daha da daralmış görülmektedir. Örneğin, Rusya!
Rusya’nın salgınla mücadele yönetimleri, anlaşılan ülke vatandaşları üzerine de olumsuz etki ile yansıdı. Moskova gibi büyük şehirlerin ekonomik gücü hayli zengin. Ve bu gibi mega şehirlerin kendini ayakta tutması, bir müddet mümkün gözüküyor. Ama eyaletlerin durumu farklıdır. Normal dönemlerde de, zenginliğin Rusya’nın her tarafına yaygınlaşması konusu ciddi itiraz konularından biriydi. Tabii ki bu durumda merkezden kaçma yöntemlerine ısınma söz konusu olabilir. Nedir merkezden kaçma? Rusya’nın federatif yapıya sahip olduğunu hepimiz biliyoruz. Ve salgınla mücadelede Putin’in yöntemi şöyle oldu. Tüm yükü sadece merkezi hükümetin üzerine bindirmedi. Ve bölgelerin yerel bütçeleri hesabına da yükün yüklenmesi ele alındı. Ve tabii ki özel sektör. Orta sınıf iş alemi dahil tüm iş sahalarına bu mücadelede zorlama ve baskı yapılmakta. Ve özel sektöre de maddi yük bindirilmekte. Bu ortamda itiraz edenlerin sayısı hayli çoğaldı. Vladikavkaz bölgesinden yükselen itiraz sesleri ve buna cevaben Putin’in oraya özel kuvvetleri yönlendirmesi, olayın büyüme şansının yüksek olduğunu da göstermektedir.
Tabii ki burada muhalif güçlerin nasıl reaksiyon sergileyeceği önem arz ediyor. Bazı eksperlere göre anayasa oylaması meselesi, böyle ekonomik ortamda ertelenebilir veya olmayabilir. Tabii ki muhaliflerinin en büyük arzusu bu idi. Koronavirüs ve onunla mücadele yöntemleri muhakkak ki razı olmayan halkın gözünde, hükümet yöneticilerini de etkileyecek türden. Başbakan Mişustin, mesela bu salgından siyaseten yara alacak gibi durmakta. Putin için sonunda başarısızlık olursa, Mişustin’in üzerini çizmesi iyi bir taktik olurdu.
Başka taraftan, Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyan’ın ismi giderek parlamaya başladı. Nedenini sorarsanız Moskova ve etrafına ciddi yardım kampanyası sürecini iyi yönetmekte.
Ve Mişustin’le arasında gerilim söz konusu. Anayasaya göre eğer Başkan kendi görevini yönetmekte zorlanır veya herhangi bir olağan durumda devletin yönetimi Başbakana geçiyor. Tabii ki Devlet Şurası da vardır. Yeni anayasa ile bu şuranın gücüne, yeni gücün verilmesi planlanmaktadır. Sobyan’ın yeni Moskova kulis bilgilerine göre, devlet şurasına getirileceği sözünü almış. Bu durumda eğer anayasa oylaması olmazsa, Putin’in yeni dönem başkanlık planlaması geri plana itilebilir. Ve bu ortam Sobyan’ın ismi özellikle devletin derin katmanlarında ve halkın nezdinden parlak isim olarak öne çekilmekte.
Tabii ki Covid-19 ve petrol fiyatları ile beraber ortaya çıkacak yeni durum olursa, tüm bunlar mümkün gözükmekte. Şimdilik kontrol Putin’de ve Putin tek başına isim olarak benimsenilmemelidir. Yani askeri ve sivil istihbarat Putin’le beraberdir.
Ordu içinde farklı seslerin mevcutluğuna rağmen Putin, esas figür olarak okunmakta. Lakin hukuken bu gerilim ve ekonomik batış süreci uzun sürerse her şey planlandığı gibi gitmeyebilecektir. Bu durumda Rusya’daki Ermeni lobisinin esas adamı ve Ermeni kökenli Başbakan Mişustin ile Tatar kökenli ama kendini Rus olarak tanımlayan ve Rus Devletine sadakati kuşku doğurmaya Moskova Belediye Başkanı Sobyan’ın arasındaki rekabet artacaktır.
Bu yeni dönemde Rusya, “yeni siyasi gelişmelere sahne olacak” anlamı taşıyor.
