İsveç basınından Kur’an-ı Kerim provokasyonuna tepki: İslam dünyasının kabullenmesini nasıl beklersiniz?
İsveç’te daha önce de Kur’an-ı Kerim yakan Irak asıllı Salwan Momika, Irak’ın Stockholm Büyükelçiliği önünde Kur’an-ı Kerim ve Irak bayrağını ayaklarının altına alarak İslam dinine hakaret etti. Yaşanan olay sonrası dünyanın her yerinden peş peşe tepkiler geldi.
Haberde, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Büyükelçi olan Akif Çağatay Kılıç’ın açıklamalarına yer verildi. Kılıç, İsveç’te Kuran-ı Kerim’e karşı yapılan alçaklığı şiddetle kınıyorum. Bu alçakça hareket demokrasiye ve özgürlüğe hakarettir ve insanlık suçudur. İsveç hükümeti arkasına saklandığı kanunları, kararları ve uygulamaları gözden geçirmelidir” demişti.
Haberin devamında ise BM Başkanı Antonio Guterres’in sözcüsü Stephane Dujarric’in de sözlerine yer veren gazete, “BM bile bu eylemi açıkça eleştirdi” sözlerine yer verdi.
Aftonbladet’te ise bir düşünce yazısı yayımlandı. Yazıda, Kur’an yaklamalar devam ederse, özellikle cami dışları ya da büyükelçilikler gibi hassas yerlerde meydana gelrise, dünyanın bazı bölgelerinden güçlü tepkilerin devam etmesi normal” denildi.
İsveç polisinin Kur’an yakma olaylarını durdurmak istediğinden bahseden gazete, Ancak mahkeme, güvenlik risklerine atıfta bulunarak buna izin verilmediğine karar verdi.
‘Bunun biraz tufah bir karar’ olduğu belirtilirken, “Anayasaya göre belirli durumlarla ifade özgürlüğüne kısıtlama getirilmesi mümkün” denildi.
Mahkeme üyelerinin bile sonucun ‘talihsiz olduğunu’ düşündüğünden bahseden gazete, “Dışişleri Bakanı Tobias Billström İsveç’te ifade özgürlüğünün nasıl işlediğini anlatmak için İslam temsilcilerini çağırdı. Ancak açıklamalar ne olursa olsun İslam dünyası Kur’an’ın yakılmasını asla sessizce kabul etmeyecektir” dedi.
Irak Büyükelçiliği önüne geniş polis koruması altında gelen Momika, çevredekilerin tepkisine rağmen Kur’an-ı Kerim’i ve Irak bayrağını yere atıp üzerine basarak, İslam’a hakaret içeren sözler sarf etti.
Kur’an nüshalarına ve Irak bayrağına ayağını silen Momika, Irak’ta Şii lider Mukteda es-Sadr’ın da fotoğrafının bulunduğu bir kağıtla ayaklarını sildi, daha sonra Irak bayrağını da yaktı.
Irak, Kur’an Kerim ile Irak bayrağının yakılmasına izin veren İsveç ile diplomatik ilişkilerini keserek, İsveç Büyükelçisi’nin Irak’ı terk etmesini istedi.
Irak Hükümeti Sözcüsü Basim el-Avvadi tarafından yapılan yazılı açıklamada, bugün Kur’an’ı Kerim’in ikinci kez yakılmasının yanı sıra Irak bayrağının da yakılmasına izin veren İsveç ile diplomatik ilişkilerinin kesilmesine karar verildiği duyuruldu. El-Avvadi, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani’nin İsveç Büyükelçisi Jessica Svrdström’ün Irak’ı terk etmesini istediğini, Irak Dışişleri Bakanlığı’na ise İsveç’in başkenti Stockholm’de bulunan Irak Maslahatgüzarı Bivam Casim İbrahim’in çekilmesi talimatını verdiğini açıkladı.
Irak’ın başkenti Bağdat’taki İsveç Büyükelçiliği binasını basanlar ortalığı ateşe verdi. Ardından İsveç’te Kur’an-ı Kerim’e yapılan saldırıyı protesto etmek için Irak’ın başkenti Bağdat’taki İsveç Büyükelçiliği binasını hedef alan saldırganlar yakalandı.
Irak Yüksek Yargısı tarafından yapılan yazılı açıklamada, El – Kerh Soruşturma Mahkemesi, Bağdat’taki İsveç Büyükelçiliği binasını hedef alan saldırıya iştirak eden 20 kişinin tutuklanmasına karar verdiği aktarıldı.
Türkiye’den de tepkiler gecikmedi. Dışişleri Bakanlığı, “Irak’ın Stockholm Büyükelçiliği önünde kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’i hedef alan aşağılık saldırıyı en güçlü şekilde lanetliyoruz” açıklamasını yaptı.
Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Irak’ın Stockholm Büyükelçiliği önünde bugün kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’i hedef alan aşağılık saldırıyı en güçlü şekilde lanetliyoruz. Stockholm’de 28 Haziran 2023 tarihinde bir caminin önünde Kur’an-ı Kerim’e yapılan aşağılık saldırının ardından, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyinde 12 Temmuz 2023 tarihinde kabul edilen kararla, Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırılar dini nefret olarak tanımlanmıştı. İsveç’ten, BM, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı ve Avrupa Konseyi’ndeki yükümlülükleri başta olmak üzere uluslararası sorumlulukları çerçevesinde, İslam dinine ve milyarlarca inananına yönelik bu nefret suçunun önlenmesi için artık caydırıcı tedbirler almasını bekliyoruz. Türkiye, bu tür saldırıların yaşandığı ülkelerle, İslam düşmanlığı, yabancı düşmanlığı, ırkçılık ve ayrımcılık alanlarında beraber çalışmaya hazırdır” ifadeleri kullanıldı.
İran, İsveç’te Kur’an-ı Kerim’e yönelik saldırıların tekrarlanması üzerine bu ülkenin Tahran Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığına çağırdı.
İran Dışişleri Bakanlığının yazılı açıklamasına göre, Bakanlık Sözcüsü Nasır Kenani tarafından çağrılan İsveç’in Tahran Büyükelçisi Mattias Lentz’e, Kur’an-ı Kerim’e yönelik saygısız eylemlere karşı İran’ın güçlü itirazları iletildi.
Kenani, İran’ın Kur’an-ı Kerim’e ve İslami mukaddesata yönelik tekrar eden eylemleri şiddetle kınadığını ve Müslümanların provoke edilmesinin sonuçlarından tamamen İsveç hükümetini sorumlu tuttuklarını İsveç Büyükelçisi’ne iletti.
Pakistan Dışişleri Bakanlığı, İsveç’te Kur’an-ı Kerim’i hedef alan saldırıyı güçlü şekilde kınadı. Pakistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, dini nefrete yönelik kasıtlı ve kışkırtıcı eylemlerin gerçekleştirilmesine izin verilmesinin ifade, düşünce ve protesto özgürlüğü kisvesi altında haklı gösterilemeyeceği vurgulandı.
Açıklamada, “İsveç’te Kur’an-ı Kerim’e yönelik İslamofobik saygısızlık güçlü şekilde” kınanırken, dünya genelinde 2 milyarın üzerinde Müslüman’ın duygularını inciten bu tür olayların rahatsız edici tekrarının yasal ve ahlaki olarak menfur olduğu belirtildi.
Uluslararası topluma bu tür İslamofobik eylemleri tartışmasız şekilde kınama çağrısında bulunulan açıklamada, İslamabad’ın endişelerinin İsveç makamlarına iletildiği kaydedildi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Irak’ın Stockholm Büyükelçiliği önünde Kur’an-ı Kerim’i hedef alan saldırılara ilişkin Irak, Suudi Arabistan, Mısırlı mevkidaşları ve Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ile telefonda ayrı ayrı görüştü.
Dışişleri Bakanlığından yapılan bilgilendirmeye göre, Bakan Fidan, Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ve Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.
Mevkidaşlarıyla yaptığı görüşmelerde Fidan, bugün İsveç’in başkenti Stockholm’deki Irak Büyükelçiliği’nin önünde Kur’an-ı Kerim’e yönelik gerçekleştirilen saldırı çerçevesinde Avrupa’da her geçen gün artmakta olan İslam karşıtlığı ve İslam dinine yönelik nefret suçlarına ilişkin İslam İşbirliği Teşkilatı’nın (İİT) harekete geçirilmesi ve alınacak ortak tedbirleri ele aldı.
Birleşmiş Milletler (BM) Sözcüsü Stephane Dujarric, İsveç’te Kur’an-ı Kerim’e yönelik hakaretle ilgili, “Çok açık bir şekilde kutsal kitaplara ve mekanlara saygısızlığın kabul edilemez olduğunu ifade ettik.” açıklamasında bulundu.
İsveç’in Bağdat Büyükelçiliğinin basılması ve Kur’an-ı Kerim’e yönelik hakaret gibi gelişmeleri endişeyle takip ettiklerini aktaran Dujarric, “İhtiyacımız olan karşılıklı saygı.” dedi.
Dujarric, “Çok açık bir şekilde kutsal kitaplara ve mekanlara saygısızlığın kabul edilemez olduğunu ifade ettik.” vurgusunda bulunarak, bu tarz eylemlerin temel amacının kışkırtmak olduğuna işaret etti.
