Nedir bu TÜSİAD? Her siyasi ve ekonomik krizin arkasında bunlar var! Dosyayı açıyoruz…

Türkiye’nin ekonomik ve siyasi krizler yaşadığı dönemlerde yaptığı çıkışlarla krizleri derinleştiren TÜSİAD bu kez algı için sahneye çıktı.

TÜSİAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI ORHAN TURAN’DAN HADSİZ ÇIKIŞ

TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, bugün TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Toplantısı’nda yaptığı konuşmada şu skandal sözleri kullandı: “Terörden çok çekmiş, acılar yaşamış bir toplumun hassasiyetlerine dost ve müttefik ülkelerin daha fazla dikkat etmesini istemek elbette Türkiye’nin hakkıdır.Ancak en haklı olduğumuz konularda bile çıkarlarımızı korurken tercih edeceğimiz yöntem amaca varmamızı kolaylaştıracak şekilde formüle edilmelidir. Bu bağlamda İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelikleri konusunda Türkiye’nin dile getirdiği sıkıntıların ve taleplerin müzakere yoluyla, karşılıklı anlayışı geliştirerek ve ittifak ruhuna uygun şekilde çözülebileceğini ümit ediyoruz.”

“FAKİRLEŞEREK BÜYÜYORUZ”

Turan, ayrıca büyümeyle ilgili de “Küresel koşullar artık lehimize değil. Rekabetçi kur, yüksek ihracat ve cari fazla mantığıyla kurgulanan ama günümüz kalkınma anlayışı ve pratiğiyle yeterince örtüşmeyen politikalar kalkınma açısından istenilen sonuçları vermiyor. Büyüme kalkınma için tek başına yeterli olmuyor, hatta maalesef fakirleşerek büyüyorsunuz. Artık ucuz TL ve ucuz iş gücü ile ihracatta rekabet avantajı kazanma devri, yerini yüksek nitelikli işgücüyle ve teknolojiyle yüksek katma değer yaratmaya bıraktı.” dedi.

TÜSİAD nedir, açılımı ne? Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Haddini Bil’ dediği TÜSİAD Başkanı Orhan Turan kimdir, kaç yaşında, nereli?

Türkiye; İsveç ve Finlandiya’nın üyeliği için teröristlerin iadesini şart koşarken TÜSİAD Başkanı’nın ‘anlaşma’ ifadesini kullanması tepki çekti.

ERDOĞAN’DAN ORHAN TURAN’A AYAR: HADDİNİ BİL SEN DAHA ÇIRAKSIN

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, TBMM’de AK Parti Grup Toplantısı’nda konuştu. Başkan Erdoğan, konuşmasında TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan’ın açıklamlarına sert tepki gösterdi.

Erdoğan TÜSİAD’a yönelik şunları söyledi:

“Ülkenin diğer tüm meselelerini Allah’ın izni ve milletimizin desteğiyle biz hal yoluna koyarız. NATO meselesinde de İsveç ve Finlandiya terörle mücadelede net, somut ve kararlı adımlar atana kadar duruşumuzu kesinlikle değiştirmeyiz. Ey TÜSİAD’ın başına gelen beyefendi: Dış politikada sen bize ders veremezsin. Sen daha çıraksın, kalfa dahi olamadın. Dün bir, bugün iki. Ne oldu ki bu iktidara ders vermeye kalkıyorsun. Önce haddini bil, haddini bil. Bunlar da akıllarını başlarına almadıkları sürece iktidarın kapısından içeri giremezler. Bunu da bilmeleri lazım. Biz dış politikada İsveç, Finlandiya, niye bunlara karşı tavır alıyoruz? Neden? İsveç’in, Finlandiya’nın sokaklarında terör örgütleri cirit atarken biz onlara kapılarımızı mı açacağız, onların yanında mı yer alacağız? Ey TÜSİAD, siz onların yanında yer alabilirsiniz. Biz şehitlerimizin kanını yerde bırakmayacağız, bunu
bilesiniz. İşte Batı’yı görüyoruz. Almanya’da caddelerde Alman polisinin nezaretinde bu terör örgütleri yürüyüşler yapıyorlar. Fransa’da yürüyüşler yapıyorlar. Maalesef İngiltere’de hakeza öyle.

AĞABABALARINIZLA AYNI KAFADASINIZ

Avrupa’nın bütün ülkelerinde, aynı durumla karşı karşıyayız. Bütün bunlara karşı sizin ali menfaatlerinizi korumak için sesimizi çıkarmayacak mıyız? Kusura bakmayın, sizden önce gelen ağa babalarınız da aynı kafadaydılar, görüyorum ki siz de aynı kafadasınız. Eğer TÜSİAD bu gidişiyle devam ederse bu iktidarın kapısını hiç çalmasın ve
görüyorum ki sizler aynı merkezden idare ediliyorsunuz. Aynı merkez belli, CHP. Oradan size neyi sufle ediyorlarsa siz de aynen o ağızla konuşuyorsunuz. Sizden
önceki ağa babalarınız da böyle konuşuyordu siz de aynı şekilde konuşuyorsunuz. Öyleyse bu kapı yerli ve milli duruş sergileyene açıktır, yerli ve milli duruş
sergilemeyene kapalıdır.

“Daha önce çeşitli vesilelerle ifade ettiğim gibi, ülkemizde ekonomik sorunlara teşhis yanlış koyulduğu için, tartışmalar ve çözüm arayışları da yanlış mecrada yürümektedir. Öyle diyor TÜSİAD’ın şu anda başındaki, ‘Büyüme her şey değildir.’ Öyle diyor, ‘İhracat endeksli bir büyüme her şey değildir.’ İhracat olmazsa büyüme olmazsa sen ayakta duramazsın. Bütün bu adımlar, hepsi CHP ağzı. İhracatın olmayacak, büyüme olmayacak sadece ithalat öyle mi? İthalat seni zaten bitirir, batırır. Böyle şey mi olur? ‘İthalata dayalı bir ihracat’ dersen bunu aklım alır. Öyle ürünler var ki bu ithalata dayalıdır. Ama ihracatı bir kenara koyacak olursan o ülke zaten yürümez. Biz bunları yapıyoruz ama sizin mantığınız, anlayışınız zaten bu işleri almaz. Bundan dolayı da iki de bir başkan değiştiriyorsunuz. Başka gidecek yeriniz de yok. Türkiye’deki enflasyon, kamu maliyesindeki bozulmadan, arzdaki azalmadan ve talepteki aşırı yükselişten değil de enerjiden kura kadar farklı sebeplerin ağırlıklı olduğu sorunlardan kaynaklandığı için, buna klasik anlayışla
çözüm aramak beyhudedir.

BUNLAR NE ZAVALLI

Diyorlar ki ‘Akademisyenleriniz olacak.’ Be zavallı, bizim yanımızda, kurullarımızda akademisyenlerimizin olmadığını sana kim söylüyor? Bizim çalışanlarımızın içinde akademisyenlerimiz de var, partimizin içinde, TBMM’de akademisyenlerimiz de var. Biz kiminle, nerede, nasıl çalışacağını 20 yıldır ispat etmiş olan bir partiyiz. Bay Orhan, bundan sonra hangi akademisyenlerle çalışacağımızı sana sorarız, senin vereceğin isimlerle çalışırız. Kafaya bak. Bunlar ne zavallı.”

PEKİ NEDİR BU TÜSİAD?

Bir darbe ile doğup her darbenin arkasında olmak. Bir baskı gurubu zenginler kulübü TÜSİAD. Bir sivil toplum örgütü mü? Ekonomik baskı grubu mu? Siyasi parti mi? İşte TÜSİAD’ın arşivi… Milli Görüş fikrinin siyaset sahnesinde ivme kazandığı yıllardı 1970’ler. 70 ve 80’li yılları etkileyecek bir siyasi oluşum çıktı ortaya. Profesör Necmettin Erbakan 1970’de Milli Nizam Partisini kurdu. Bir yıl sonra 1971’de demorkasiye vurulan ikinci darbe geldi. 12 Mart Muhtırası. Muhtıradan kısa süre sonra, Profesör Erbakan liderliğindeki Milli Nizam Partisi
“Laikliğe aykırı çalışmalar yürüttüğü” iddiasıyla kapatıldı. Dönemin Başbakanı Süleyman Demirel istifa etmek zorunda kaldı. Türkiye temel hak ve özgürlüklere kısıtlamalar getirecek
‘ara rejim’ dönemine girdi. Muhtıra sonrası başlayan operasyonlarda çok sayıda kişi gözaltına alınıp hapse atıldı. Bir o kadarı da işkence gördü. Türkiye zor günler geçiriyordu. İşte tam da o günlerde bir yapı çıktı ortaya. 1971 yılıydı. Türkiye’nin en zengin 12 iş adamı bir araya geldi. Tek bir çatı altında birleşti. ‘Oligarşik zümrenin’ temeli atıldı.

KRİTİK DÖNEMDE ORTAYA ÇIKTILAR

12 Mart 1971 askeri müdahalesinden sadece 1 ay sonra bir protokol imzalandı. TÜSİAD, Türkiye’nin çok sancılı bir döneminde, hem de özel sektör karşıtı ideolojilerin öne çıktığı bir
ortamda ortaya çıkmıştı. Kuruluş amacını, “Türkiye’nin demokratik ve planlı yollarla kalkınmasına Batı uygarlık seviyesine çıkarılmasına yardımcı olmak” şeklinde ifade edildi. Batı
uygarlık seviyesi vurgusu özellikle yapılmıştı. Çünkü Türkiye’de siyaset Batılı değerler ekseninde şekillenmişken artık İslamı’ı referans alarak siyaset yapan bir Necmettin Erbakan
vardı mesela. Yani askeri ‘vesayetin’ doğurduğu bir başka ‘vesayetin’ ilk mesajıydı. Yıl 1979… O yıl Türkiye için kötü başlamıştı. Yokluk ve yoksulluk vardı. Terör zirve yapmıştı.

ECEVİT’E KARŞI TAM SAYFA İLAN

Sokaklar silah sesleriyle yankılanıyordu. Her gün faili meçhul cinayetler işleniyordu. Dış odaklar ve Türkiye’deki iş birlikçileri ile darbeye zemin hazırlıyordu. Millet umutsuzdu.
Gelecekten kaygılıydı. Acılar gün geçtikçe katmerleniyordu. Türkiye her gün cinayet haberleri ile çalkalanıyordu. Takvimler 13 Mayıs 1979’u gösterdiğinde ise Türkiye gazetelerdeki bir ilanı konuşmaya başladı. Bir sivil toplum kuruşu olan TÜSİAD Bülent Ecevit Hükümeti’ni düşürmek içini gazetelere tam sayfa ilan ermişti.

“Ekonomide gerçekçi çıkış yolu” başlıklı ilanda “Şiddetle ihtiyaç duyduğumuz dış kredilerle, uyguladığımız ekonomik sistem birbirine çok yakından bağlıdır. Pazar ekonomisinden gitgide uzaklaşan bir anlayışla, ne batı dünyasında hak ettiğimiz yeri, ne yeterli kredileri ne de yatırımlara gerekli dış sermayeyi bulabiliriz. Ekonomimizin bir yasakçı mevzuat ağı içinde boğan, kişinin teşebbüs şevkini kıran, kişiyi yanlış yönlere sevk eden aşırı müdahaleci ve güven sarsıcı zihniyet bunalımının asıl sebebidir.” deniyordu.

Ecevit ise 15 Mayıs 1979 tarihinde TÜSİAD için şunları söylüyordu: “Büyük sermaye çevrelerinin paralı, tehditli ve uyarı muhtıralı duyuruları ile Türkiye’de hükümet öldürülemez. Öldürülebilse bile, böyle bir hükümetin cenazesini kimse taşıyamaz.”

TÜSİAD ‘HÜKÜMETİ ÖLDÜRDÜ’

Ancak kasım ayında TÜSİAD’ın dediği oldu. Ecevit’in deyimiyle “hükümet öldürülmüştü.” cenazesini ise taşıyacak kişi bulunmuştu: Süleyman Demirel. Ecevit hükümeti düştükten sonra 12 Eylül 1980 darbesine kadar sürecek olan Süleyman Demirel hükümeti kuruldu. 2001 yılında başbakanlık koltuğunda oturan Bülent Ecevit, TÜSİAD’ın Kıbrıs Türklerine karşı olan tavrını da grup toplantısında böyle eleştirdi. Ve Türkiye’nin yakın tarihine geçmiş olan o kara gün. 12 Eylül 1980. 12 Eylül bir silindir gibi geçti demokrasinin üzerinden… Dönemin ABD Merkezi Haberalma Ajansı CIA Türkiye masası istasyon şefi Paul Henze, ABD Başkanı Jimmy Carter’a darbeyi şu sözlerle haber verdi: “Bizim
çocuklar başardı.”

Kimdi o çocuklar? Muhtıra gibi ilanlardan 12 Eylül’e gidilmemiş miydi? Türkiye 12 Eylül darbesine sürüklenirken açıktan askeri yönetim çağrıları yapanlar vardı. Darbenin belki de tek
kazananıydı patronlar. Darbeyle birlikte grevler yasaklandı, ücretler donduruldu, işçi hakları ve sendikal haklar bir çırpıda ortadan kaldırıldı. İşçi sendikaları, mallarına el konularak kapatıldı, yöneticileri tutuklandı işkence tezgahlarına yatırıldı 23 bin 677 dernek darbeciler tarafından yöneticileri tutuklandı, işkence tezgahlarına yatırıldı. 23 bin 677 dernek darbeciler tarafından kapatılmıştı ama TÜSİAD açıktı. Dahası, TÜSİAD, 12 Eylül döneminde, 16 Haziran 1981 tarihli bakanlar kurulu kararı uyarınca “Kamu yararına çalışan dernek” statüsü kazandı. Yani 12 Eylül ile birlikte patronlar ne istiyorsa o olmuştu. TÜSİAD’ın yıllık raporlarında ve özellikle de 1979- 80 raporlarında iş çevrelerinin dile getirdiği düşünceler, hiçbir değişiklik yapılmadan, 12 Eylül’ün ekonomik politikaları haline geldi.

KOÇ’TAN EVREN’E MEKTUP

Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin 1980 yılında toplam bilanço karları 124 milyar iken 1984 yılında 655 milyara çıktı. İşçi ücretleri ise 1970’lerdeki seviyesine ancak 1989-1991 arasındaki grev hareketinin kazanımları ile gelebildi. Sendikal hareket geriye itilmiş, işçi hakları yok sayılmış, Her şey piyasa ekonomisinin işleyişine tabi kılınmıştı. Sanki bir ülkenin ahını alan bu kanlı darbe İstanbul sermayesi için yapılmıştı. Öyle ki Türkiye’nin en zengin ailesinin başındaki isim Vehbi koç, Darbeci Kenan Evren’e bir mektup yazmış ve ona teşekkür etmişti. Yıllar sonra aralarında 78’liler girişiminin bulunduğu 12 Eylül’ü Yargılama Platformu, Beyoğlu’ndaki TÜSİAD binası önünde haykırıyordu. ‘Paşaların patronu TÜSİAD da yargılansın!’

Şimdi 1971’e dönelim yeniden TÜSİAD’ın kurulduğu yıl. Profesör Necmettin Erbakan’ın da siyaset sahnesinde güçlendiği yıldı. İlk mesajını o gün kuruluş amacını duyururken Batılı
değerler vurgusu ile veren TÜSİAD ile Erbakan’ın yolu kesişmişti. 26 yıl sonra TÜSİAD’ın korktuğu olmuş aslında. 70’li yıllarda ivme kazanan siyasi hareket Bugün karşısında hükümet ortağıydı.

“TÜSİAD VE SSK ÜLKENİN KANINI EMİYOR”

Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller, 30 Temmuz 1996 tarihinde, TÜRK-İŞ Başkanı Bayram Meral’in yüzüne karşı bu cümleyi sarf etmişti. Çillerin, TÜSİAD’ı bir menfaat grubu olarak
nitelemesi, belki de 28 Şubat’a giden yolda bazı kararların daha hızlı alınmasına neden olmuştu. TÜSİAD, o günlerde Refah Partisi-DYP koalisyonuna karşı açıkça cephe almıştı.
Ülkenin kaynaklarını korumak isteyenlerle kaynaklara göz dikenlerin hikayesiydi bu aslında.

28 ŞUBAT’TA BÜYÜK ROL OYNADILAR

Zaten 28 şubat sürecinde küresel ekonomik çevrelerle iç içe olan ‘Büyük sermaye’nin temsilcisi TÜSİAD büyük rol oynadı. Necmettin Erbakan’ın genel başkanı olduğu Refah Partisi,
tüm medya baskısına rağmen 1995 seçimlerinden birinci parti olarak çıkmayı başarmıştı. Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, hükümet kurma görevini Erbakan’a vermemek için çok uğraşsa da sonunda mecbur kaldı. Refah’ın hükümeti kurması ve Erbakan’ın başbakan olmasıyla birlikte Türkiye’de toplu bir cinnet senaryosu sahneye kondu. TÜSİAD önce Ecevit hükümetini düşürürken kullandığı ‘ilan silahını’ çekti. Sonra kontrolündeki medyayı ateşe verdi. Şeriat, laiklik, cumhuriyet gibi kavramlar manşetlerden düşmedi.
TÜSİAD’ın ve onun kontrolündeki medyanın, desteği ile seçimle gelen iktidar, korku senaryoları ve nihayetinde askeri tanklarla yıkıldı. 28 Şubat sürecinin sivil ayağı tarihe “5’li çete” olarak geçti. Sefer görev emri almış ihtiyat  birliği gibi darbecilerin yanında saf tutan iş dünyasından beş ‘sivil’ toplum örgütü. İki işçi  sendikası, iki esnaf örgütü ve bir işveren sendikası. Darbenin ‘sivil’ ayağını oluşturan bu 5’li çetenin finansörü TÜSİAD’tan başkası değildi. 28 Şubat’ta o 28 Şubat’ın ardından Refah Partisi kapatıldı, yöneticilerine siyasi yasak konuldu. Başarılı bir algı operasyonuydu, çünkü bütün fatura o gün darbe yapılan insanlara kesildi. Onlarca banka batırıldı, Türkiye milyarlarca dolar zarara uğratıldı. Gayrı Safi Milli Hasıla’nın üçte biri buharlaştırıldı.

O dönem TÜSİADın hedeflerinden bir diğeri de Anadolu kaplanlarıydı. Yani TÜSİAD’ın iş dünyasındaki tekelini kıran MÜSİAD. Anadolu kaplanları merhum Cumhurbaşkanı Turgut
Özal’ın projesiydi. 1985-1991 döneminde canlandı. Ve mayıs 1990’da Müstakil İşadamları Derneği adı altında bir araya geldi Anadolu Kaplanları. TÜSİAD’a doğru akan önemli kaynakların bir kısmının Anadolu kaplanlarına yön değiştirmesi ekonomide yeni dinamikleri tetikledi. TÜSİAD karşısında Anadolu Kaplanları aktif pozisyona geçti. Ve MÜSİAD’ın hedef alındığı manşetler peş peşe geldi. Gazeteler “Genelkurmay’dan MÜSİAD’a ambargo” manşetleri atıldı.

MÜSİAD üyelerinin ürünlerinin askeri ihalelere sokulmaması tebliğleri yayınlandı. Hızla büyüyen Anadolu sermayesi tasfiye edilmek isteniyordu. İstediklerini de aldılar. 28 Şubat
sürecindeki baskılarla MÜSİAD üyeleri yüzde 20 küçüldü. TÜSİAD’ın 28 Şubat darbesinde rolünü yıllar sonra Yine bir TÜSİAD üyesi yüzlere vurdu. Tarih 24 Ocak 2014 TÜSİAD’ın 44. Olağan Genel Kurulu yapılıyordu. 17 yıl aradan sonra TÜSİAD’a dönen işadamı İshak Alaton bir konuşma yapmak istedi. TÜSİAD’ın 28 Şubat’a destek verdiğini yayınladığı bildiri ile darbeye yeşil ışık yaktığını söyledi. Bunun TÜSİAD’dan uzaklaşmasına neden olduğunu anlattı. Sözleri salonda buz gibi bir hava estirdi. Alaton’un sözü Divan Başkanı Hüsnü Özyeğin tarafından kesildi. Kürsüden indirilen Alaton konuşmakta ısrarcı olunca oylama yapıldı ve konuşma yapmasına karar verildi. Yeniden kürsüye çıkan Alaton, “Utanç verici bir yönetim. Sizin adınıza ben utanıyorum. raporu TÜSİAD reddetti. o günün yönetim kurulu ibra edilmedi. TÜSİAD’ın tarihinde ilk defa yönetim kurulunun ibra edilmediği bir utancı yaşadım. Ben bugün bunu dile getirmek istedim. Başkan benim sözümü kesti. hepinizden özür diliyorum” dedi.

“BÜYÜK SERMAYE VE HOLDİNGLERİN YER ALDIĞI BİR BASKI GRUBUYUZ”

TÜSİAD tarihinde ilk ve son kez azınlık oylarıyla seçilen Ali Koçman bir söyleşisinde TÜSİAD’ın rolünü aslında en açık ifadeyle dile getirmişti. 1980-1985 yılları arasında TÜSİAD başkanlığı yapan ali koçman, açık açık “Büyük sermaye ve holdinglerin yer aldığı bir baskı grubuyuz” demişti. Bu itiraf elbette TÜSİAD’ı rahatsız etti, büyük bir patırtı koptu. Tarih 11
Aralık 1998… TÜSİAD Ankara’da iş adamları ve siyasetçilerin buluştuğu bir toplantı düzenledi. Toplantıya katılan Başbakan Mesut Yılmaz’ın TÜSİAD Onursal Başkanı Rahmi Koç’a
söyledikleri, TÜSİAD’ın hükümetler üzerindeki etkisinin ne denli büyük olduğunu ortaya koyuyordu. Ve koalisyon hükümetlerin ne kadar aciz ve kırılgan bir yapıda olduğunun da
itirafıydı bu.

AK PARTİ İKTİDARI BOYUNCA NASIL BİR STRATEJİ İZLEDİLER?

Peki darbeyle kurulmuş her darbenin destekçisi olmuş bu yapı AK Parti iktidarı boyunca nasıl bir strateji izledi? Türkiye bugünlerde bir kez daha Başkan Erdoğan’ın temsil ettiği sivil
siyasetle, gazete ilanıyla hükümet düşüren TÜSİAD arasındaki günlere tanık oluyor. Aslında bir döngü. 14 yıl önce, Cumhurbaşkanlığı seçimleri bahane edilerek düzenlenen Cumhuriyet mitinglerinin ilki gerçekleştirilmişti. Mitingi düzenleyenler arasında bulunanların darbecilerle bağlantıları daha o günden tespit edilmişti, mitingler, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Recep Tayyip Erdoğan’ın seçileceği, laik cumhuriyetin “irticacı AK Parti” tarafından şeriata dönüştürüleceği korkusu yayılarak düzenlenmişti. Mitingler daha sonra darbe çağrılarının yapıldığı birer kürsüye dönüştü. Mitinglerle birlikte hava dönünce TÜSİAD büyük bir u dönüşü ile AK Parti ile arasına mesafe koymaya başladı.

CUMHURİYET MİTİNGLERİNE DESTEK

TÜSİAD cumhuriyet mitinglerine açıkça destek verdi. Dönemin TÜSİAD Başkanı Arzuhan Yalçındağ, “Tandoğan Mitingi’ni de Çağlayan Mitingi’ni de bu gidişe dur demenin bir ifadesi olarak görebiliriz. Türkiye’nin aydınlık yüzünün kendini ortaya koyması olarak değerlendirebiliriz” sözleri ile darbe çığırtkanlığının yapıldığı cumhuriyet mitinglerine TÜSİAD desteğini açıklamış oldu. Bugüne kadar Türkiye’de demokrasi siyaset ne zaman güçlense TÜSİAD harekete geçti.

GEZİ VE 17-25 ARALIK…

Üstelik küresel güç merkezleriyle birlikte. Bu 12 Eylü’de de böyle oldu 28 Şubat’ta da. Adı hep darbelerle anılan TÜSİAD Gezi kalkışmasında da 17-25 aralık darbe girişiminde de hep karşı cephede yer aldı.