Rusya ve Belarus arasındaki Vagner meselesi
Eski yazılarımda zaman zaman Belarus Başkanının Putin’e kafa tuttuğunu yazmışımdır.
Lukaşenko; Rusya ordusu içinde hayranlarını barındıran bir isimdir.
Putin’in arkasından zaman zaman konuştuğunun da, kulis dedikodularına yansıması söz konusudur.
Lukaşenko, Batı ile Rusya arasında kâh birine, kâh diğerine zeytin dalını sık sık kullanan bir isimdir. Normal, çünkü Belarus’un tarihsel geçmişine bakıldığında, böyle denge oluşturma gayretini anlamak mümkündür. Rusya özellikle Putin, “Belarus-Rusya arasındaki ittifak hep zinde kalsın” diye, “Lukaşenko’nun her türlü kapris ve taleplerine sıcak duruş sergiliyor” görüntüsü vermekten çekinmedi şimdiye kadar!
Moskova zaman zaman Lukaşenko’yu köşeye de sıkıştırma peşinde! Çünkü Putin için denge oluşturacak konum, kendisidir. Lukaşenko ve diğerlerinin taraf olması ve koşulsuz taraf olması beklentisi üst seviyede.
Dengeyi benimseyen Lukaşenko, bu durumu çok kullandı. Mesela Putin’den defalarca parasal destek alması için, ilişkilerin sekteye uğramamasını ve Batı’dan gelen baskıları bahane ettiği olmuştur.
Yani bir taraftan “Rusya’nın vilayeti konumuna sokulmaktan hoşlanmıyor”, diğer taraftan da hedeflerinin yüksek olduğu açıktır. Sanki Rusya Devleti içinde, Putin’i Batıcı olarak yorumlayanların rağbetini biraz kazanmış gibi! Lukaşenko eski Sovyet modeli devlet ve devlet adamı anlayışını benimseyenlerdir.
Yani eski Sovyet coğrafyasında en fazla kullanılan koz, Batı ile Rusya arasında denge oluşturma politikalarıdır. Lukaşenko, bunu açıktan yapan bir profil!
Vagner, bilinen askeri bir şirket. Paralı hizmet vermekte. Rusya üstüne almıyordu bağlantıyı. Lakin Belarus’da, Vagner’le ilişkili kişilerin gözaltına alınmasına sert tepki Moskova’dan geldi. Dolayısı ile Moskova imtina ettiği Vagner’in paralı askerlerinin kendisine ait olduğunu da tasdik etmiş oldu, bu durumda! Peki Lukaşenko ne yapmak istedi?
Neden bunu açığa çıkartma gayreti güttü?
Lukaşenko, kendisine yönelik darbe konularını son zamanlar sık sık dile getirmekte.
Bu askerler gerçekten de Türkiye üzerinden başka üçüncü ülkeye gönderileceği bilgisi hakikati yansıtmış olsa idi, “bu Lukaşenko’nun umurunda olur muydu” sorusunu ortaya sormuş olayım.
Lukaşenko, Putin tarafından derinden derine hazmedilmediğini tahmin etmekte.
Dolayısı ile Lukaşenko, kendisine yönelik Putin tarafından bir hamle olduğu düşüncesinde. Vagner askerlerinin gözaltına alınması yaygarasının sebebi budur. Putin’in, “Lukaşenko’yu saf dışı bırakmak isteğinde” fikri, Lukaşenko’da hakim olan fikir!
Putin; Lukaşenko’nun hem Batı’ya hem de Rusya’ya bal parmak misali oyunlarını sonlandırmak için, Belarus üzerine ciddi düşündüğü açıktır. Ukrayna gibi Belarus da, Rusya için kilit nokta. Lukaşenko bunu bildiği için Batıcılık oyununu sürdürmeyi, Rusya içindeki derin katlarla ilişkilerini ise derinleştirmeyi hedeflemekte.
Vagner meselesi, yakın vadede Lukaşenko’yu karlı çıkartacak gibi. Orta ve uzun vadeyi ise birazcık sabırla gözlemlemek lazım.
