ABD-Fransa planı: ‘Federal Suriye’, ‘bölgesel hükümet’
ABD ve Fransız diplomatlar, Haseke ve Rumeylan’daki askeri üslerde terör örgütü PKK/PYD ile Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) yetkilileriyle üst üste toplantılar gerçekleştiriyor. ABD’nin, Suriye’deki Kürt partilerini terör örgütü PYD/YPG’ye entegre etmek için düzenlediği bu toplantılarda bazı başlıklarda “uzlaşma”ya varıldığı yönünde haberler geliyor. ABD ve Fransız diplomatların dikte ettiği başlıklara göre “yeni Suriye’nin federal bir devlet olması” talep edilecek; Suriye’nin kuzeyi, “ülkenin geri kalanından ayrı anayasal haklara sahip olacak” ve bu bölgede de “Kürtleri temsilen bölgesel bir hükümetin oluşturulması” uluslararası toplantılarda görüş birliği içinde dile getirilecek veya istenecek.
ABD ve Fransa’nın öncelikli amacı, Suriye’nin yeniden şekillendirilmesi için yapılacak olan uluslararası görüşmelere tek bir “Kürt heyeti”nin katılımını sağlamak. Fakat PYD/YPG, tek başına Suriye’deki Kürtleri temsil etme meşruiyetine sahip değil. Kendilerini de bunun farkında. Zaten bütün çabalarına rağmen ABD, YPG’yi meşru bir aktöre dönüştüremedi.
Her ne kadar ABD’nin önerisiyle örgüt ismini “SDG” şeklinde değiştirse de YPG’nin, terör örgütü PKK’nın Suriye’deki uzantısı olduğu gerçeği ve algısı geçen zaman içinde de değişmedi. Gelinen aşamada terör örgütü PKK/YPG’nin, Suriye’de iç savaşın patladığı 2011’den sonra suikastlarla ortadan kaldırmaya, şiddet ve baskıyla tasfiye etmeye kalktığı Barzani’ye yakın ENKS’e ihtiyacı olmazsa olmaz kabilinden bir hal aldı.
Hatırlanacak olursa ENKS’e yakın olduğu gerekçesiyle 250 bin Kürt, iç savaşın başlangıcında terör örgütü YPG tarafından sosyo-politik kıyıma uğramış ve Kuzey Irak’a göç etmek zorunda kalmıştı. 300 bin civarında Kürt ise yine PKK/YPG baskısından dolayı, daha iç savaşın başlarında kaçarak Türkiye’ye sığınmıştı.
ABD ve Fransa, iç savaşın başlangıcında terör örgütünün Suriye’nin kuzeyinde tek başına hakim güç olması için bu sosyo-politik kıyıma açıkça yol verdi. Ancak, bu “tek başına”lık, bugün Suriye’nin yeniden şekillendiği önümüzdeki süreci kurtarmaya yetmiyor. Bunun için de ABD ve Fransa, tasfiye edilen Kürt örgüt ve partileri yeniden terör örgütü PYD-YPG’ye eklemlemek suretiyle terör örgütünün meşruiyetini artırmaya ve uluslararası camiada temsilini sağlamaya çalışıyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, katıldığı bir televizyon programında bölgedeki faaliyetlerden haberdar olduklarını açıkladı. ABD ve Fransa’yı kast eden Çavuşoğlu, “Demek ki büyük devletler bastırıyor” dedi. ENKS ile TÜrkiye’nin geçmişte gayet iyi bir diyaloga sahip olduğunu belirten Çavuşoğlu, görüştüğü ENKS’li yetkililere terör örgütü YPG ile yakınlaşma içine girmemeleri gerektiğini söylediğini aktardı. Çavuşoğlu son olarak ne terör devletine, ne de terörün meşrulaşmasına Türkiye’nin geçit vereceğini belirtti.
ENKS’in tutumunda etkili olacak diğer bir aktör de Barzani. Türkiye ile Barzani’nin alacağı ortak tutum ENKS’i de bağlar nitelikte olacak. Barzaniler el altından Türkiye’nin kuyusunu kazmaya niyetlenirlerse o zaman işler farklı gelişir. Ama mevcut tabloda bile ABD ve Fransa’nın bölgede istediği etkiyi üretmeleri zor. En azından Suriye’yi “federasyon” ile bölmek ve terör örgütü PYD/SDG’ye de bir “bölgesel devlet” kurmak o kadar kolay olmasa gerek.
